Özellikle yaz aylarında sıcaklıkların artması ile sıklıkla duyduğumuz bir kelimedir ödem.Özellikle kadınları ve yaşlıların daha çok şikayet ettiği bir konudur.Peki nedir bu ödem ? Aslında dokulardaki sıvı artışıdır.Damar içerisinde dolaşan sıvıların damar dışına çıkması ve doku araları ile cilt altında birikmesi sonucunda ödem oluşur. . Ödemin en erken belirtileri göz kapaklarında, el, ayak ve ayak bileklerinde şişme olmasıdır. Ödem ile birlikte kilo artışı da kaçınılmazdır.Çünkü gözle görülen bir şişme ve ödem olduğunda vücutta yaklaşık 3 litre kadar su birikmesi vardır.Ödem önemsenmesi gereken bir sağlık sorunudur ve altında mutlaka bir sebep vardır.Böbrek hastalıkları, kalp yetmezliği, kalp kapağı hastalıkları, karaciğer hastalığı, varisler, insülin direnci, hipotiroidi gibi hastalıklar vücutta su tutumuna ve ödeme neden olabilirler.Bunun yanında aşırı tuzlu tüketimi , yetersiz ve dengesiz beslenme, magnezyum ve B6 vitamini yetersizliği, aşırı egzersiz veya hareket yetersizliği , aşırı karbonhidratlı yiyecekler ile beslenme ,premenstural dönem,stres ve uykusuzluk , kortizon gibi hormon ilaçlarının kullanımı, gebelik ve sıcaklık hastalıklara bağlı olmayan ödemin başlıca nedenlerindendir.
Ödemle mücadelede ne yapmak gerekir?
Ödem yukarıda belirtilen hastalıklara bağlı ise ödemin nedeni bulunup ona göre tedavi edilmelidir. Bilinçsiz idrar söktürücü ,ilaç ve ya bitkisel takviye kullanımının zararlı olduğu unutulmamalıdır.Nedeni belli olmayan ödemin ortadan kaldırılmasında veya azaltılmasında beslenmemizde nelere dikkat etmeliyiz.?
Ödemi azaltmak için nasıl beslenmeliyiz?
- Günlük fazla alınan 1 gr tuz vücutta 200 ml su tutulmasına neden olmaktadır. Bu nedenle tuz tüketimini azaltın.Çok tuzlu peynirleri, salamura besinleri , sucuk salam sosis gibi işlenmiş et ürünlerini tüketmeyiniz.Hazır çorbalar, soya sosu, et-tavuk suyu tabletleri yüksek oranda sodyum içerdikleri için uzak durulması gereken besinlerdir.
- Vücudun su -tuz dengesinin sağlanması ödem oluşumunda çok etkilidir.Özellikle yaz aylarında günlük 8-10 bardak su içemeye özen gösterin.
- Sindirim sisteminin düzenli çalışmaması da su tutumuna neden olduğundan ödem oluşumunda etkilidir. Posa oranı yüksek besinler bağırsak hareketlerinizi artırarak vücudun su tutmasını önler.Bu nedenle sebze ve meyve tüketimini arttırın ve kepek ekmeği , yulaf ekmeği tam buğday ekmeği gibi posa oranı yüksek besinleri tercih edin.Ayrıca tam tahıllı ürünler aynı zamanda B6 vitamininden zengindir. B6 vitamininin diüretik(ödem sökücü) etkisi bulunmaktadır.
- Fazla kilolu olmak da vücudumuzda ödeme neden olur.Bu nedenle ideal kilomuza inmeye ve onu korumaya çalışın.
- Düzenli egzersiz yapmak vücudun sıvı dengesinin düzenlenmesine yardımcı olur.Ancak vücudun alışmadığı şekilde birden ve aşırı yapılan egzersizlerin su tutumuna neden olduğu unutulmamalıdır .
- Yüksek oranda basit karbonhidrat tüketimi şeker metabolizmasını ve insülin direncini etkileyerek ödeme neden olur.Hamur işleri şerbetlihamurlu tatlılar ile fazla şekerli besinlerin tüketiminden uzak durun.
- Yüksek miktarda kafein, alkol ve asitli içecek tüketimi de ödem oluşma riskini artırır.İçecek olarak su, bitki ve meyve çayları, tuzsuz ayran ve az yağlı süt gibi içecekleri tercih edebilirsiniz. Süt ve ayran kalsiyum açısından zengin besinlerdir.Kalsiyum ise yine vücut su dengesinin korunmasında önemli bir mineraldir
- Bazı besinlere karşı allejiniz var ise o besinlerden uzak durun.
- Kayısı,muz ,kavun gibi potasyumdan zengin besinler, hücre içinde sıvının tutulmasını sağlayacağından ödemin azalmasına da destek olacaktır.Ödem söktürücü ilaç kullanıyorsanız potasyum takviyesini ihmal etmeyin.
- Ananas, kivi, nar, kabuklu armut gibi meyvelerle maydanoz, salatalık gibi sebzelerin veya bunların sularının da ödem söktürücü etkileri vardır.Günlük beslenmenizde bu besinlere yer verin.
- Mısır püskülü, defne yaprağı, tarçın, yeşil çay, adaçayı, kiraz sapı, maydanoz sapı ve ısırgan otu gibi bitki çaylarını ödem atımına destek olarak kullanabilirisiniz.Ancak bu çayların fazla kullanılmasının da vücudun sıvı dengesini etkilemektedir.Günde 1-2 fincandan fazla tüketmemeye özen gösterin.
Kaynak: Doktor Sitesi