Kategoriler
Sağlık

Okulda, işte sağlıklı beslenme nasıl olur?

OKULDA, İŞTE SAĞLIKLI BESLENME NASIL OLUR? Geçenlerde bir instagram takipçim ‘’Okullar açılıyor, okulda nasıl sağlıklı besleniriz? ‘’ diye sordu. Hemen açıklık getirelim istedim. Çünkü artık çocuklar sokaklarda oynamak yerine evde tableti; salçalı ekmek yerine cips yemeyi tercih ediyor. Haliyle obezite, sık geçirilen enfeksiyonlar, anemi, diyabet gibi hastalıkların küçük yaşlarda görülme sıklığı da artıyor. Önerilerim ile çocuğunuzu hem sağlıklı besleyin hem de okul başarısını artırın. Çalışmalarda okul başarısını ve konsantrasyonu artırdığı tespit edilen en önemli nokta dengeli bir kahvaltı. Dengeli bir kahvaltıda süt ve süt ürünleri, yumurta, kabuklu kuruyemişler – özellikle ceviz-, sebze ve meyve, tam buğday ekmeği bulunur. Bir rahatsızlığınız yoksa her gün 1 haşlanmış yumurtayı hem kendinizin hem de çocuğunuzun kahvaltısına ekleyin. Üniversite yıllarımda sabah 8.40 dersine hazırlandığım zamanlar aklıma geldikçe kendime çok gülerim. Ne kadar uyursam kardır felsefesiyle derse az bir vakit kala uyanır uyanmaz koşarak ocağa 1 yumurtayı koyup hazırlanır, 8 dk da haşlanan yumurtamı ekmeğimin arasına koyar; biber, salatalık, pancar vs ne bulduysam yanına ekler, koşa koşa okul yolunu tutardım zira geç kalırsanız asla derse alınmazsınız. Yollarda, okulda yediğim sandviç ve yumurtalarla baya kendime güldürdüğüm olmuştu. Kıssadan hisse kahvaltı konusunda asla bahane olmamalı. Uygun besinlerle yapılmış bir kahvaltı gün içerisindeki iştah kontrolünü ve kan şekeri düzeyini olumlu yönde etkilemektedir. Eğer sabah vaktiniz yoksa akşamdan hazırladığınız tam buğday ekmeğinden yapılmış bir sandviç sizin kurtarıcınız olacaktır. Asla ama asla poğaçayı, yağlı çörekleri alışkanlık haline getirmeyin. İçerisine eklenen margarin ve beyaz un sizi tok tutmayacak, bel çevresinde yağlanmaya sebep olacaktır. Bel çevresindeki yağlanma kronik hastalık riskini artıran bir etmendir. Eğer kahvaltı yapmayı sevmiyorsanız veya çocuğunuza yediremiyorsanız beslenme çantası hazırlayın. İçerisinde süt, ceviz, fındık, badem, kuru meyve, taze meyve-sebze, şekersiz evde yapılmış sağlıklı kek, kurabiye gibi alternatifler bulunmalıdır. Dikkat! Sağlıklı olarak belirttiğim bu besinler fazla miktarda tüketilirse onlar da zararlı hale gelecek ve ağırlık artışına sebep olacaktır. Amacımız besin çeşitliliğini, başta süt ve ürünlerini, meyve-sebze tüketimini artırmaktır. Bireysel su kaplarınızı yanınızdan ayırmayın, su tüketimini artırın. Beyaz ekmeği tam buğday ekmeği ile değiştirmek, salam sosis gibi doymuş yağ içeriği yüksek besinleri tüketmemek, kızartma yerine fırınlama, ızgara ya da haşlama yöntemlerini kullanmak, şekerli hazır besinler yerine bal veya pekmez gibi doğal tatlandırıcılar ile tatlandırılmış yiyecekleri tüketmek , kola, gazoz, meyve suyu gibi şekerli, gazlı içecekler yerine su, süt, ayran tüketimini artırmak sizin ve çocuğunuz için en sağlıklısı olacaktır. Paketli ve şeker içeren hiçbir ürünü çocuğunuza vermeyin ve sizler de yemeyin. Unutmayın çocuğunuz sizi taklit ediyor. Bu yaşam değişikliğini tüm aile birlikte yapmalısınız.

Kaynak: Doktor Sitesi

Kategoriler
Sağlık

Okul döneminde beslenme

Beslenme, bedenimizin ihtiyacı olan besin ögelerinin vücuda alınması ve metabolik işlemler ile vücutta kullanılmasıdır. Sağlıklı bir yaşam için makro ve mikro besin ögelerinin vücuda alınması gerekmektedir. Yeterli ve dengeli beslenme psikolojik, fizyolojik ve sosyolojik yönden iyi olma haline olanak sağlar. Bilhassa okul çağı çocuklarının yeterli ve dengeli beslenmesi; büyüme ve gelişmenin yeterli derecede sağlanmasını, immün işlevlerinin gelişmesini, okul başarısında artışa neden olması için oldukça önemlidir.

Adolesan döneminde çocuğun beden yapısında ve ölçülerinde ciddi değişiklikler görülür. Yetişkinlik dönemine bir geçiş evresi olan adolesan dönemi, büyüme ve gelişmenin oldukça hızlı ilerlediği bir dönemdir. Bir çocuk büyüme döneminde zamanının büyük bir kısmını okulda geçirir. Çocukların duygusal ve fiziksel gelişimin yaşandığı adolesan dönemi okul dönemine denk gelmektedir.

Bir çocuk yetişkinlik dönemine geçene kadar zamanının büyük bir kısmını okulda geçirmektedir. Bu nedenle çocukların hem fiziksel hem de duygusal açıdan hızla büyüyüp geliştikleri adolesan dönemi okul dönemine denk gelmektedir.

Bu dönemde ki çocukların büyüme ve gelişme hızına bağlı olarak protein, enerji, vitamin, mineral gibi besin ihtiyacının yeterli ve dengeli beslenme programı ile karşılanması sağlanmalıdır. Adolesan dönemi çocuklarda beslenme alışkanlıklarının kazanılmasında önemlidir.

Okul kantinlerinde sağlıklı ve dengeli besinlere ulaşması bir bakıma daha zordur. Bu durumda çocukların evden yemek götürmeleri yeterli ve dengeli beslenme için en doğru yol olacaktır. Ülkemizde kullanılan besin yoncası modeline göre beslenmesi durumunda okulda ki başarısı, fiziksel performansında ki artışlar gözle görülecek bir fark yaratacaktır.

Özellikle vitamin ve mineral kaynaklarının dönemsel olarak kendi mevsiminde çıkan taze meyve-sebzeler olmasına ve tüketilmesine özen gösterilmelidir. Enerji ihtiyacının çoğunu karbonhidrat grubundan sağladığımız için muhakkak beslenme çantalarında bulundurulmalıdır. Yine beslenme yeterliliği için şart olan grup proteinlere de beslenme çantalarında yer verilmelidir. Beslenme çantasını çocuğunuzun sevdiği besinlerden oluşturmak daha iştahla beslenmelerini sağlayacaktır.

Çalışan ebeveynler için bu sistem daha zor olabilir. Çalışan anne babalar; haftalık beslenme listesi hazırlığı yapıp alışverişini de ona göre yapabilirler. Bu durumda akşamdan ertesi günün beslenme çantası hazırlamak daha pratik ve kolay olacaktır. Daha basit yemeklerin hazırlanması da yine ertesi güne hızlı bir çözüm olabilir. Bir başka seçenek ise tabldot yemek çıkaran okullar tercih etmek doğru bir karar olacaktır.

Kaynak: Doktor Sitesi

Kategoriler
Sağlık

Okul çağında beslenme

OKUL ÇAĞINDA BESLENME

  • Beslenme, hayati fonksiyonların yerine getirilmesi, büyüme, gelişme, fiziksel aktivitelerde bulunabilme, sağlığın korunabilmesi için dışarıdan besinlerin alınıp tüketilmesidir.
  • Sağlıklı ve dengeli beslenme herkes için, özellikle de çocuklar için çok gereklidir; çünkü bu dönemde kazanılacak beslenme alışkanlıkları yaşam boyu devam etmektedir.
  • Özellikle hızlı büyüme ve gelişme sürecinde olan çocukluk ve adölesan döneminde kazanılan doğru beslenme alışkanlıkları bireylerin yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenmelerinin sağlanması açısından da önem kazanmaktadır.
  • Çocukların beslenme alışkanlıkları kazanmasında en etkin çevre, aile, okul ve içinde yaşanılan ortamdır.
  • Çocukluk dönemi; temel yemek yeme alışkanlıklarının yerleştiği, iyi bir gelişim ve sağlıklı bir gelecek için önemli bir dönemdir.
  • Okul çağı; Türkiye nüfusunun 0-4 yaş %25,1 , 5-9 yaş ise; %29,4 oranla çocukları kapsamaktadır. (ADNKS, 2022).
  • Çocukların beslenme alışkanlıklarının geliştiği,
  • Ev dışında arkadaşlarıyla yemek yemeye başladıkları,
  • Fiziksel, bilişsel ve sosyal büyüme ve gelişmenin hızlandığı,
  • Sorumluluklarının arttığı,
  • Yetişkin dönemde sağlıklı yaşamın temellerinin atıldığı önemli bir dönemdir.

Okul Çağı Dönemi Çocuklarda;

  • Büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu,
  • Besin öğesi gereksinimin yüksek olduğu,
  • Duygusal gelişim hızının arttığı,
  • Yaşam boyu sürecek davranışların kazanılmaya başlandığı bir dönemdir.
  • Günümüzde okul çocuklarına yönelik toplu beslenme hizmetlerine bakıldığında, okul kantinlerinin ve öğrencilerine sunulan yemekhane hizmetlerinin öğrencilerin beslenmesinde önemli rol oynadığı görülmektedir.
  • En hızlı büyüme kızlarda 10-12, erkeklerde ise 11-14 yaşında başlamaktadır. Vücut ağırlığındaki artış yaklaşık 20 yaşına kadar, boy uzunluğundaki artık ise kızlarda 17 yaşına kadar, erkeklerde ise yavaşta olsa 20-22 yaşına kadar devam etmektedir.
  • Büyüme sürecinde önemli miktarda enerjiye ihtiyaç vardır. Günlük alması gereken vitamin, mineral, protein, yağ, karbonhidrat, posa ve bunun yansıra gerektiğinde omega-3 ve probiyotik gibi dışarıdan temin edilmelidir.

Çocuklarda Görülen Başlıca Beslenme Sorunları:

  • Zayıflık veya şişmanlık,
  • Anemi (Kansızlık),
  • Vitamin yetersizliği,
  • İyot yetersizliği,
  • Diş çürükleri,
  • Obezite,
  • Metabolik sendrom

Çocuklarda aşırı kilonun sebeplerine bakacak olursak; aşırı beslenme, yanlış beslenme ve tek yönlü beslenme görülmektedir. Peki biz ne yapmalıyız?

Beslenmenin Hedefleri

  • Çocuktan çocuğa değişmekle birlikte günde en az 3 ana öğünlerle birlikte ara öğünler tüketilmelidir.
  • Ara öğünlerde sağlıklı besinler tercih edilmeli. Örneğin; meyve, yoğurt, süt, taze sıkılmış meyve suyu, peynirli sandviç, kek, börek, sütlaç, tost, muz, elma, çiğ kuruyemişler ve kurutulmuş meyveler tercih edilmelidir.
  • Gazoz ve şeker gibi diş sağlığını olumsuz etkileyen ara öğünlerden kaçınılmalıdır.

Kaynak: Doktor Sitesi